Borsa, yatırımcıların şirketlere ortak olarak gelir elde etmesini sağlayan organize bir piyasadır. Bu rehberde, borsa nedir sorusundan başlayarak yatırım sürecindeki temel kavramları sade bir dille anlatıyoruz.
Borsa Nedir?
Borsa, hisse senedi gibi menkul kıymetlerin alınıp satıldığı, devlet kontrolünde organize edilmiş bir piyasadır. Türkiye’de bu işlemler Borsa İstanbul (BIST) çatısı altında yapılır.
Neden Borsaya Yatırım Yapılır?
- Parayı değerlendirmek ve enflasyona karşı korumak
- Şirket ortaklığı yoluyla kar payı (temettü) elde etmek
- Finansal özgürlük yolculuğuna başlamak
Hisse Senedi Nedir?
Hisse senedi, bir şirketin sermayesindeki ortaklık payını temsil eder. Hisse alan kişi, o şirkete ortak olur ve kar payı alma hakkı kazanır.
Borsa İstanbul ve Pazar Yapısı
Borsa İstanbul’da farklı pazar yapıları bulunur:
- BIST 100 / BIST 50 / BIST 30
- Yıldız Pazar: Büyük ve likit şirketler
- Ana Pazar: Orta ölçekli şirketler
- Alt Pazar: Gelişmekte olan şirketler
Emir Türleri
Yatırımcıların borsada işlem yapabilmesi için emir vermesi gerekir. Temel emir türleri:
- Limit Fiyatlı Emir (LFE)
- Piyasa Emri
- Kalanı İptal Et (KİE)
- Kalanı Pasife Yaz (KPY)
Borsa İşlem Saatleri (BIST)
- Açılış Seansı: 09:40 – 10:00
- Sürekli Müzayede: 10:00 – 13:00 ve 14:00 – 18:00
- Tek Fiyat Seansı: 13:00 – 14:00
- Kapanış Seansı: 18:00 – 18:10
Borsaya Nasıl Başlanır?
- SPK onaylı bir aracı kurumdan yatırım hesabı açılır.
- Yatırımı yapılacak hisse ya da kıymet seçilir.
- Şirket analizleri yapılır, işlem yapılır.
- Risk yönetimi kurallarına uyulur.
Yeni Yatırımcılara Tavsiyeler
- Kendi analizini yap, başkasının sözüyle hareket etme
- Uzun vadeli düşün, kısa vadeli dalgalanmalara aldanma
- Duygusal değil, stratejik davran
- Portföyünü çeşitlendir
Sık Sorulan Sorular
Borsaya ne kadar parayla başlanır?
Minimum sınır yok. 100 TL ile bile başlanabilir.
Borsada risk var mı?
Evet. Bilinçsiz işlemler zarar ettirebilir. Bilgi ve sabır gereklidir.
Hangi hisseler alınmalı?
Güçlü bilanço, düzenli temettü ve sürdürülebilir büyüme kriterlerine göre seçim yapılmalı.
Sonuç
Borsa, doğru bilgiyle yaklaşıldığında uzun vadeli kazanç sağlayabilecek güçlü bir yatırım aracıdır. Bu rehber, yatırım yolculuğunun ilk adımını atmak isteyen herkes için bir başlangıç noktasıdır.